De Ijen krater is een rustige, maar nog altijd actieve vulkaan. Met zijn indrukwekkende afmetingen (2368m) en turquoise meer is de krater een van de meest bezochte natuurverschijnselen van Oost- Java. Deze krater ligt in een groter vulkanisch gebied, of 'caldera'.
Vliegtuigen naar Jakarta of Bali proberen altijd een tourtje te maken over de Ijen om de nieuwe toeristen te imponeren. En dat lukt. Bezoekers zijn bereid zes uur te reizen om deze dampende krater van dichtbij te zien.
Ijen plateau
De krater ligt op het Ijen plateau in het centrum van het Ijen Merapi-Mealang Reservaat. De Ijen heeft nog twee broertjes. De Gunung Merapi van 2800 meter ligt in het noordoosten en de 3332 meter hoge Gunung Raung in het zuidwesten. In het westen liggen de koffieplantages met hier en daar een dorpje. Het gebied is mooi en ongerept maar ook rotsachtig en moeilijk te bewandelen. De meeste bezoekers komen daarom alleen voor een tocht naar de krater Ijen.
Kratermeer
De klim naar de krater is redelijk licht en duurt een anderhalf uur. Het is absoluut de moeite waard. Bovenop de hoogste top heb je een adembenemend uitzicht over Java. Je zit zelfs boven de wolken! Een klein stukje naar beneden kom je uit bij het prachtige zwavelmeer. Dit meer heeft alles wat je van een echt kratermeer verwacht.
Het water is felgroen en borrelend en boven het water hangen dikke rookpluimen. Deze dampen kunnen wel erg op je adem slaan. Je hoeft de krater gelukkig niet voor zonsopgang te bezoeken, wat wel het geval is bij die ander bekende vulkaan Bromo. Maar eerlijk is eerlijk, in de vroege ochtend is het uitzicht wel het allermooiste.
De zwaveldragers
Niet alleen de krater van Ijen zelf is bijzonder om te bezoeken. Ook de activiteit in de krater is indrukwekkend; de zwaveldragers. In de krater wordt namelijk zwavel gewonnen. Grote keramische pijpen lopen langs de kraterwand omhoog en vangen de ontsnappende zwavelgassen, die condenseren en zich onderaan de leiding ophopen tot grote, gele plakken zwavel.
Deze plakaten worden vervolgens in stukken gebroken, in manden geladen en uit de krater gedragen door lokale, mannelijke Javanen. Een steil, rotsachtig pad leidt de mannen uit de krater, terwijl de giftige zwaveldampen continue opblijven stijgen uit de krater, en de mannen niets meer dan een zakdoek voor hun mond hebben. Het werk eindigt niet bovenaan de kraterrand. In totaal lopen de mannen ruim 3 kilometer naar een suikerfabriek onderaan de vulkaan, soms wel met honderd kilo zwavel op hun nek. Dagelijks kunnen de mannen de route twee keer lopen, tegen een loon dat gelijk staat aan zo'n 10 dollar per dag.
Bezoek deze uitzonderlijke omgeving en geniet van het schouwspel, maar respecteer ook het enorm zware werk dat deze mannen doen. De mannen zijn altijd vriendelijk, en zijn bereid tot een foto. Dus schiet dat kiekje, probeer zelfs eens hoe zwaar de manden zijn die de mannen naar beneden brengen, maar stel er wel wat tegenover! In ruil vragen ze 100 Rp, dat is nog geen tien cent. Een sigaret vinden ze ook prima.
Je kunt de route omhoog starten aan de oost- of westkant. Deze laatste is populairder omdat de reis vanuit het westen naar het reservaat veel leuker is. Je start dan in het kleine plaatsje Wonosari, vlakbij Bondowoso. Een smalle weg vol kuilen en haarspeldbochten voert je door dichte bossen met casuarina- en pijnbomen en eindeloze koffievelden. Als je de krater via de oostkant wilt beklimmen bereik je het reservaat via de weg van Banyuwangi. Beide routes duren minimaal zes uur.
